Islam

detail Moslim-grafsteen Uitvaartrituelen en -gebruiken in de Islam
Onderstaande informatie is globaal. Lokale gebruiken,stromingen en richtingen binnen de religie kunnen afwijken van het hier beschrevene.


Achtergrond
De basis van deze religie is het geloof in Allah als de enige God en in Mohammed zijn profeet. Op de laatste dag zullen de doden opstaan en zal de engel Israfil de doden uit hun slaap wakker maken. De martelaren krijgen direct hun beloning, een plaats in het paradijs. De anderen zullen ondervraagd worden door de engelen Munkar en Nakir. Na de ondervraging krijgt de opgestane overledene een boek waarin hun leven is opgetekend. De rechtvaardigen ontvangen het in hun rechterhand en gaan direct door naar het paradijs van de engel Ridwan, de onrechtvaardigen ontvangen het in hun linkerhand en gaan direct door naar de hel, waar de engel Malik heerst.


Voorschriften
In de verzameling van de Hadiths (overleveringen) staat vrij nauwkeurig hoe te handelen bij overlijden.
Het dode lichaam moet worden gerespecteerd en mag op geen enkele manier worden beschadigd, crematie van het lichaam is dan ook verboden. Er zijn vrij veel handelingen die moeten gebeuren door naaste familie en vrienden. De imam (geestelijke) is vrij belangrijk hierbij.
In oosterse landen is de begrafenis meestal binnen 24 uur, in Nederland schrijft de wet echter voor dat er minimaal 36 uur tussen het tijdstip van overlijden en begrafenis moet liggen. Er wordt overigens geen termijn in de moslim literatuur genoemd.


Taken bij het overlijden

Er zijn 4 taken bij het overlijden
1. Wassen van het lichaam
2. Het in doeken wikkelen
3. Het gebed voor de overledene
4. De begrafenis

- Wassen en verzorgen van het lichaam is belangrijk omdat volgens de Koran al het gestorvene onrein is. Er wordt geen koran gelezen in het stervensvertrek.Als eerste wordt de mond gesloten en gezorgd dat deze niet openvalt, waarna de wassing kan beginnen. Men wast het lichaam driemaal, is het dan nog niet rein genoeg, dan wordt wederom gewassen. Het aantal wassingen dien echter oneven te zijn. De geslachtsdelen worden met een doek bedekt.Het wassen geschiedt door moslim familieleden of vrienden, waarbij de mannende mannen wassen en de vrouwen de vrouwen. Uitzondering is dat echtelieden elkaar mogen wassen en verzorgen. Kinderen mogen zowel door mannen als door vrouwen worden gewassen. Bij het wassen wordt lotusblad, zepen en geurige parfums gebruikt, die echter geen alcohol mogen bevatten.De Koran schrijft voor dat voor deze activiteiten niet mag worden betaald. Alleen als er beroepsmatig wordt gewerkt, dan mag er wel worden betaald.
- Na de wassing wordt de overledene in doeken gewikkeld, de man in 3 en devrouw in 5 doeken. Er dient gewone stof te worden gebruikt, geen zijde en ermag geen versierend stiksel in worden gebruikt.
-Tenslotte wordt het gebed voor de overledene uitgesproken, staande voor het lijk.
Het eindigt met de vredesgroet. Daarna volgt de begrafenis.


De uitvaart
Gebruikelijk is dat de overledene gedragen wordt bij de begrafenis, waarbij telkens van dragers wordt gewisseld. Er wordt veelal in tempo gelopen. Als er gereden wordt moeten er goede afspraken over het ritueel gemaakt worden, veelal is het zo dat de lopenden voor de dragers uitgaan en de rijdenden er achteraan. Van oorsprong was de begrafenis een mannen aangelegenheid, bij meer liberale moslims zijn echter de vrouwen tegenwoordig ook aanwezig bij de begrafenis.
In het graf wordt de overledene op zijn rechterzijde gelegd met zijn gezicht richting Mekka. De lijkwade wordt aan het hoofd en de voeten losgemaakt. Het graf wordt zodanig gevuld dat de overledene op zijn rechterzijde blijft liggen. Vervolgens worden 3 handen met aarde in het graf gestrooid door iedereen die aan de begrafenis deelneemt. Iedere hand aarde gaat gepaard met de spreuken:

Hiervan schiepen wij u
Wij deden u hierin terugkeren
Hieruit zullen wij u weer doen opstaan op de Laatste Dag.


Het graf
Voor de ondervraging van de engelen Munkar en Nakir wordt vaak in het graf een aparte nis gegraven waar de engel kan plaatsnemen voor de ondervraging. Het graf wordt opgevuld tot een bult, er komt geen zerk e.d. op. Het blijft beperkt tot een eenvoudige steen met gegevens, zodat het graf teruggevonden kan worden. Echter men ziet ook in Nederland meer en meer, dat er wat 'luxueuzere' stenen worden gebruikt waarop naam en data's en soms ook voorzien koranteksten en afbeeldingen van een moskee. Voorts mogen planten en bloemen niet worden vertrapt. Na de begrafenis wassen alle aanwezigen hun handen.


Overige rituelen
Moslims kennen een condoléance periode van 3 dagen en een rouwperiode van 40 dagen. De weduwe rouwt echter gedurende 4 maanden en 10 dagen.
Als moslim behoor je als je een begraafplaatst passeert, de overledene te groeten met: assalaam alaikoem mensen van de graven, jullie zijn ons voor, wij (de levenden) volgen jullie binnenkort.

Meer informatie over islamitische uitvaartrituelen is verkrijgbaar bij:
De Stichting Islamitisch Begrafeniswezen (IBW)


Terug naar inhoudsopgave Religie

Terug naar inhoudsopgave Uitvaart encyclopedie